Het proces om je doelen te bereiken, mag nooit demotiverend zijn. Een doel wat je niet kunt halen, zorgt namelijk voor frustratie, demotivatie, depressiviteit en teleurstelling in jezelf. Dat is totaal niet de bedoeling. Op die manier bereik je nooit wat je graag wilt in het leven.
Hoe wel? Door je doelen SMART te maken. Dan wordt je namelijk blij, gemotiveerd, gelukkig en tevreden met jezelf. Dat is wél de bedoeling.
(bron afbeelding: https://www.passionned.nl/strategie/doelen/smart/)
Waarom SMART?
Je doelen SMART maken, betekent dat je je ideeën verduidelijkt, je inspanningen focust en dat je op een productieve manier je tijd en middelen inzet waardoor je kansen worden vergroot dat je bereikt wat je wilt in het leven. Om te zorgen dat je doelen duidelijk en haalbaar zijn, zouden ze moeten voldoen aan het volgende:
- Specifiek (simpel, zinvol, belangrijk)
- Meetbaar (betekenisvol, motiverend)
- Acceptabel (bereikbaar)
- Realistisch (redelijk, realistisch, resultaatgericht)
- Tijdsgebonden (tijd, tijdslimiet, tijd-kosten, deadline)
Ik zal deze onderdelen apart toelichten met bij elke letter enkele voorbeelden van SMART-doelen. Hierdoor heb jij met dit artikel alle tools bij de hand om jouw doelen in het leven SMART te maken.
1. Specifiek
Je doel zou duidelijk en specifiek moeten zijn. Zo niet, dan is het lastig om je te focussen op je doel en echt gemotiveerd te zijn om het te behalen. Je maakt je doel specifiek door de volgende 5 vragen te beantwoorden bij het opstellen van je doel:
- Wat wil ik bereiken?
- Waarom is dit doel belangrijk?
- Wie is er bij betrokken?
- Waar vindt het plaats?
- Welke middelen of limieten zijn van toepassing?
Voorbeeld:
Wanneer je bijvoorbeeld teamleider bent en je wilt doorgroeien tot manager, kun je het volgende doel opstellen:
“Ik wil de vaardigheden halen en de ervaring opdoen die nodig zijn om manager te worden binnen de organisatie waar ik werk, zodat ik mijn carrière verder kan ontwikkelen.”
Dit doel deel je op in kleinere behapbare doelen, zoals: Training 1 volgen en succesvol afronden, cursus 2 volgen en succesvol afronden, project A tot een succes maken, in aanmerking komen om project B te leiden als manager, enzovoort.
2. Meetbaar
Het is erg belangrijk dat je doelen meetbaar zijn. Alleen dan kun je namelijk vooruitgang opmerken en gemotiveerd blijven. Bovendien kun je de deadlines behalen en de voldoening hieruit halen.
Om je doel meetbaar te maken, zou je jezelf het volgende moeten afvragen:
- Hoeveel?
- Hoe weet ik wanneer ik mijn doel heb bereikt?
Voorbeeld:
Je kunt het doel ‘manager worden’ meetbaar maken door de benodigde vaardigheden te behalen. Dus door op te schrijven dat je de benodigde trainingen en cursussen hebt behaald en de relevante ervaring hebt opgedaan binnen 5 jaar.
3. Acceptabel
Je doel zou realistisch en bereikbaar moeten zijn. Het mag zeker een uitdaging voor je zijn om je doel te kunnen behalen, maar het moet wel mogelijk blijven. Hou het dus wel leuk voor jezelf en maak het geen straf.
Een acceptabel doel zou de volgende vragen moeten kunnen beantwoorden:
- Hoe kan ik dit doel bereiken?
- Hoe realistisch is het doel, met het oog op andere beperkingen zoals financiële factoren?
Voorbeeld:
Je zou jezelf bijvoorbeeld kunnen afvragen of je doel om je vaardigheden te vergroten realistisch is, met het oog op je huidige ervaring en opleiding. Heb je de tijd om de benodigde cursus en trainingen goed te kunnen behalen? Kun je de trainingen en cursussen betalen?
4. Realistisch
De relevantie gaat om het maken van overwegingen bij je doelen. Is het doel wel zinvol voor jou? Ligt het doel in lijn met andere doelen in je leven?
Bij een relevant doel kun je de volgende vragen bevestigen:
- Is het de moeite waard?
- Is het de juiste tijd om dit doel te behalen?
- Komt het overeen met andere doelen?
- Ben ik de juiste persoon om dit doel te bereiken?
- Past het doel in de huidige sociaaleconomische situatie?
Voorbeeld:
Wanneer je manager wilt worden, kun je je afvragen of het de juiste tijd is om de trainingen en cursussen te doen. Past deze functie bij jou als persoon? Zou je een aantal teamleiders kunnen leiden of beschik je eigenlijk niet over de persoonlijke karakteristieken (als je eerlijk tegen jezelf bent)?
Heb je de doelen van je partner meegenomen in de afweging van je doelen? Wanneer je bijvoorbeeld een baby wilt krijgen met je partner is het dan wel de juiste tijd om in je vrije tijd extra trainingen en cursussen te doorlopen?
Tip: Praat over deze vragen en overwegingen met iemand die je goed bent. Laat dus niet toe dat niet jij, maar je onzekerheid deze vragen ontkennend beantwoord.
5. Tijdsgebonden
Bij het opstellen van doelen, dien je er tijden aan de verbinden. Bijvoorbeeld deadlines waarop je je kan concentreren. Door de doelen tijdsgebonden te maken, kun je gericht te werk gaan en prioriteiten stellen. Zo kun je je doel belangrijker maken dan andere dagelijkse bezigheden.
Een tijdsgebonden doel beantwoord de volgende vragen:
- Wanneer?
- Wat heb ik over 6 weken bereikt?
- Wat heb ik over 6 maanden bereikt?
- Wat kan ik vandaag doen?
Voorbeeld:
Zoals we eerder al hadden vastgesteld, moet je extra cursussen en trainingen doorlopen om je doel te behalen en manager te worden. Hoeveel tijd heb je nodig om deze nieuwe vaardigheden te behalen? Wanneer dien je te starten met de cursussen om binnen de deadline je doel te behalen? Hiervoor zou je een tijdsschema op moeten stellen zodat je daadwerkelijk in staat bent om je doel binnen de gestelde deadline te behalen.
SMART-doelen zijn effectief en helpen je om je doelen daadwerkelijk te kunnen halen. Neem de tijd om over bovenstaande punten na te denken en je doelen SMART op te stellen. Dan weet ik zeker dat je je doelen kunt behalen. Je weet dan zeker dat het een succes wordt!